Η ψυχοθεραπεία είναι ένα δώρο από το άτομο στον εαυτό του. Είναι μια συνεργατική διαδικασία ανάμεσα στον ψυχοθεραπευτή και στον θεραπευόμενο που στηρίζεται στην επικοινωνία λεκτική ή μη. Στόχος της ψυχοθεραπείας είναι ο θεραπευόμενος να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που τον απασχολούν και να αποκτήσει καλύτερη ποιότητα ζωής.

Κάθε άνθρωπος συναντά στη διάρκεια της ζωής του πλήθος δυσκολιών και προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει. Αναπτύσσει μεθόδους και τρόπους επίλυσης για να ανταπεξέλθει και άλλες φορές τα καταφέρνει καλά, ενώ άλλες λιγότερο καλά. Ωστόσο, ορισμένες φορές υπάρχουν δυσκολίες που φαίνεται να μην μπορεί να τις διαχειριστεί. Όταν κάποιος νιώσει έντονη δυσφορία ή όταν παρατηρήσει να επηρεάζεται η λειτουργικότητά του σε προσωπικό, συναισθηματικό ή επαγγελματικό επίπεδο θα ήταν καλό να απευθυνθεί σε έναν ειδικό. Ο ψυχοθεραπευτής μέσω διαλόγου και κατάλληλων τεχνικών θα βοηθήσει τον θεραπευόμενο να εντοπίσει τους δυσλειτουργικούς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς και να τους αντικαταστήσει με άλλους περισσότερο αποτελεσματικούς προκειμένου να βελτιώσει την καθημερινότητά του.

Κατά την πρώτη επαφή γίνεται διερεύνηση του αιτήματος, του λόγου δηλαδή που το άτομο προσήλθε στη θεραπεία. Ο ψυχοθεραπευτής συλλέγει πληροφορίες για τη ζωή του ατόμου. Στις επόμενες συνεδρίες συμπληρώνει το ιστορικό του θεραπευόμενου με πληροφορίες γύρω από τον τρόπο που μεγάλωσε, τα σημαντικά γεγονότα της ζωής του και τις σχέσεις του με τους άλλους, προσπαθώντας να εντοπίσει τις αιτίες των δυσκολιών του. Ψυχοθεραπευτής και θεραπευόμενος, σε κλίμα συνεργασίας, θέτουν τους στόχους της θεραπείας και οργανώνουν την πορεία της.

Οι συνεδρίες πραγματοποιούνται, σταθερά, σε εβδομαδιαία βάση και έχουν διάρκεια από 50 έως 60 λεπτά. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία θεωρείται θεραπεία βραχείας μορφής, ωστόσο η διάρκειά της διαφέρει ανάλογα με το άτομο, το αίτημά του, τις δυσκολίες του και τη δέσμευσή του στη θεραπεία. Όταν το άτομο επιτύχει τους στόχους που είχε θέσει ξεκινώντας και όταν δει βελτίωση στην καθημερινή του ζωή ως προς τη λειτουργικότητά του, αποφασίζει, από κοινού με τον ψυχοθεραπευτή, τον σταδιακό τερματισμό της θεραπείας του. Οι συνεδρίες από εβδομαδιαίες γίνονται κάθε δεκαπενθήμερο, έπειτα μηνιαίες και έτσι οδηγούνται στον τερματισμό τους.

Πολλοί είναι εκείνοι που συγχέουν τους δύο όρους, οπότε καλό θα ήταν να υπάρξει ένας διαχωρισμός. Ο ψυχολόγος έχει σπουδάσει σε τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου και έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Στη συνέχεια μπορεί να επιλέξει να ειδικευτεί σε κάποιο μεταπτυχιακό και να εκπαιδευτεί σε όποια μορφή ψυχοθεραπείας επιλέξει. Επιπλέον, μπορεί να εκπαιδευτεί και να χορηγεί διάφορα τεστ προσωπικότητας / νοημοσύνης κ.λπ. Ο ψυχίατρος έχει σπουδάσει στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου και έχει ειδικευτεί στην Ψυχιατρική. Ο ψυχίατρος έχει τη δυνατότητα διάγνωσης ψυχικής νόσου και συνταγογράφησης. Επιπρόσθετα, μπορεί να επιλέξει να παρακολουθήσει κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα και να εκπαιδευτεί σε κάποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Ο ψυχολόγος δεν έχει δικαίωμα συνταγογράφησης φαρμάκων. Αν ο θεραπευόμενος χρειαστεί φάρμακα, ο ψυχολόγος τον παραπέμπει σε ψυχίατρο και από κοινού συνεργάζονται οι δύο ειδικοί, ακολουθώντας πλέον συνδυαστική θεραπεία (φάρμακα και ψυχοθεραπεία).

Ο ρόλος του ψυχολόγου δεν είναι κατευθυντικός και παρεμβατικός. Δεν αποφασίζει αντί του θεραπευόμενου. Αντιθέτως, τον ενεργοποιεί ώστε να πάρει ο ίδιος τις αποφάσεις που θεωρεί κατάλληλες για τον εαυτό του. Στόχος του ψυχολόγου είναι να εκπαιδεύσει τον θεραπευόμενο να βρίσκει μόνος του τις λύσεις του και όχι να γίνει η "πατερίτσα" του. Έτσι, μελλοντικά το άτομο θα είναι σε θέση να λειτουργεί χωρίς τη βοήθεια του ψυχολόγου.

Η θεραπευτική διαδικασία είναι μια ζωντανή και ενεργητική διαδικασία. Ο ψυχολόγος είναι εκεί για να ακούσει, να κατανοήσει και να προτείνει, χωρίς όμως να μένει αμέτοχος. Εφαρμόζει την ενεργητική ακρόαση, καθρεφτίζει τη συμπεριφορά του ατόμου και αποκαλύπτει επαναλαμβανόμενα μοτίβα στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Κάνει συνδέσεις και εκπαιδεύει το άτομο σε περισσότερο λειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές. Συμμετέχει ενεργά και διαμορφώνει μια θεραπευτική σχέση με τον θεραπευόμενο, που έχει σαν στόχο να τον ανακουφίσει και να βελτιώσει την καθημερινή του ζωή.

Οι φίλοι αδιαμφισβήτητα αποτελούν ένα βασικό κομμάτι της ζωής του ανθρώπου. Συχνά οι φίλοι είναι εκείνοι στους οποίους θα απευθυνθεί κανείς στις δύσκολες στιγμές του. Ένας καλός φίλος θα ακούσει πάντα και θα προτείνει κάποια λύση, πιθανόν πετυχημένη. Ωστόσο, οι φίλοι είναι δεμένοι συναισθηματικά με το άτομο που χρειάζεται βοήθεια και ως εκ τούτου δεν μπορούν να είναι αντικειμενικοί. Πιθανόν να κρίνουν και να ερμηνεύσουν τα γεγονότα με τρόπο μη βοηθητικό. Ο ψυχολόγος διαθέτει επιστημονική γνώση και μέσα στο κλίμα εμπιστοσύνης, εχεμύθειας και συνεργατικότητας που καλλιεργεί, στοχεύει σε μακροπρόθεσμες αλλαγές στη ζωή του ατόμου. Μέσω της θεραπευτικής σχέσης που χτίζει με τον θεραπευόμενο τον εκπαιδεύει να αναγνωρίζει τους δυσλειτουργικούς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς. Επόμενο βήμα είναι η αντικατάστασή τους με περισσότερο λειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές ώστε να αποκτήσει το άτομο καλύτερη σχέση με τον εαυτό του και τους γύρω του.

Αυτή είναι μια αίσθηση που έχουν αρκετοί άνθρωποι μετά την πρώτη τους επαφή με τον ψυχολόγο. Αισθάνονται ότι φεύγουν από τη συνεδρία ακριβώς όπως ήταν πριν φτάσουν εκεί. Ο λόγος είναι ότι περιμένουν "μαγικές λύσεις" από τον ψυχολόγο, ενώ στην ουσία αυτό που έχουν κάνει στην πρώτη τους επίσκεψη είναι να διατυπώσουν το αίτημά τους και το πλαίσιο γύρω από αυτό.